Emailleren

Emaille is een prachtige manier om zilveren sieraden te versieren, kleur toe te voegen, met verschillende technieken die variëren in complexiteit en effect. Of je nu kiest voor een subtiele, kleurige afwerking of een gedetailleerd werk van cloisonné, het resultaat is altijd uniek en kleurrijk. Het proces vereist geduld en vaardigheid, maar het eindresultaat kan prachtig en tijdloos zijn!

Er wordt een glazuurlaag, gemaakt van gemalen glas (emaillepoeders), op een metalen oppervlak aangebracht en die vervolgens wordt verhit om het te laten smelten en zich aan het metaal te hechten.

Hoe werkt emailleeren op zilveren sieraden?

1. Voorbereiding van het metaal: Het zilver wordt vaak gepolijst en schoongemaakt om een glad oppervlak te creëren voor de emaille.

2. Aanbrengen van het emaille: Emaille komt in verschillende vormen, zoals poeder, vloeistof of pasta. Het wordt met een fijn penseel, een pipet of zelfs een mes op het zilver aangebracht. Het kan in dunne lagen worden aangebracht, waarbij elke laag moet worden gebakken om de verbinding tussen het emaille en het metaal te versterken.

3. Bakken: Het sieradenstuk wordt vervolgens  op een hoge temperatuur (ongeveer 750°C tot 850°C), waardoor het emaille smelt en zich aan het metaal hecht. Dit proces zorgt ervoor dat de kleuren levendig en duurzaam blijven.

4. Afwerking: Na het bakken kan het sieraad worden gepolijst om een glanzende afwerking te krijgen. Soms wordt er ook een extra laagje emaille aangebracht om de kleur te verdiepen of de glans te verbeteren.

Soorten emaille

Er zijn verschillende soorten emaille, afhankelijk van de manier waarop ze worden aangebracht en gebakken:

1. Hete emaille:
   Dit is de traditionele vorm van emaille waarbij de emaillepoeder wordt gesmolten door verhitting. Hete emaille kan op verschillende manieren worden aangebracht, bijvoorbeeld door poeder op het metaal te leggen of door het in vloeibare vorm (poeder vermengt met water)  op het sieraad te gieten. Het wordt vervolgens in een oven gebakken om het te laten smelten.

2. Cloisonné:
   Cloisonné is een techniek waarbij dunne metalen draadjes worden gebruikt om kleine vakjes (cloisons) op het sieraad te maken. De emaille wordt vervolgens in deze vakjes aangebracht en gebakken. Deze techniek staat bekend om zijn gedetailleerde en kleurrijke ontwerpen, vaak met een complex patroon.
   

3. Champlevé:
   Champlevé is een techniek waarbij het metaal wordt uitgehold om kleine compartimenten te creëren. Deze compartimenten worden vervolgens gevuld met emaille en gebakken. Het resultaat is een dieper reliëf waarbij de emaille de ingesneden delen van het metaal opvult.

4. Plique-à-jour:
   Plique-à-jour is een delicate techniek waarbij geen achterkant van het emaille wordt gebruikt, waardoor het licht door het emaille heen kan schijnen. Het lijkt een beetje op een soort emaille glas-in-lood. Deze techniek vereist veel vaardigheid, omdat de emaille zonder steun moet worden gebakken, wat een uitdaging is om te maken.

5. Basse-taille:
   Bij deze techniek wordt een ondiepe gravure of een patroon in het metaal gegraveerd en vervolgens wordt de emaille in de gegraveerde delen aangebracht. Dit creëert een mooi effect waarbij de structuur van het metaal door de emaille zichtbaar blijft. Gebruik hiervoor uitsluitend transparante emaille kleuren.

Metaalklei – zilverklei en emaille. 

Vooral de Basse-taille techniek is heel geschikt voor zilverklei. Graveren is nu niet nodig. Texturen kunnen met behulp van textuurpapier / textuurbehang en textuurmatjes worden aangebracht in de klei. Gebruik voor deze techniek uitsluitend transparante emailles

Afbakken van Emaille

Afbakken kan in een keramische oven of met een handbrander ( torch) Beide technieken hebben hun eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van het type objecten en het gewenste resultaat.

1. Oven (ovenemailleren)

Bij het oven-emailleren wordt de email in een oven gebakken. Dit is een gecontroleerd proces waarbij de temperatuur en tijd van het bakken essentieel zijn voor het verkrijgen van het juiste resultaat.

Het object in een voorverwarmde oven geplaatst, waar de temperatuur doorgaans tussen de 700 °C en 900 °C ligt.

De hitte van de oven zorgt ervoor dat de email smelt en zich hecht aan het metaaloppervlak. Terwijl de email afkoelt, vormt het een hard, glanzend en duurzaam oppervlak.

2. Torch / Gasbrander (handmatig emailleren)

Bij het emailleren met een gasbrander (ook wel torch emailleren genoemd) gebruik je een directe vlam om de email te smelten en het oppervlak te bewerken.

• Werking:
  • Je brengt de email aan op het object, net zoals bij de ovenmethode.
  • In plaats van het object in een oven te plaatsen, wordt het met een gasbrander (bijvoorbeeld een butaan- of propaanbrander) direct verhit.
  • De vlam wordt langzaam over of onder het object bewogen, waardoor de email smelt en zich aan het metaal hecht.
  • Zodra de email gesmolten is en een glanzende afwerking heeft, laat je het object afkoelen.
• Voordelen:
  • Zeer geschikt voor kleine objecten of gedetailleerd werk, omdat de techniek met de hand is en je preciezer kunt werken.
  • Sneller dan het gebruik van een oven, vooral voor kleine hoeveelheden of reparaties.
• Nadelen:
  • Het kan moeilijker zijn om een gelijkmatige afwerking te krijgen dan met een oven, omdat je de vlam niet altijd perfect gelijkmatig kunt verdelen over het oppervlak.
  • Minder geschikt voor grote objecten of als je veel email moet aanbrengen.